دکتر حسین امامی

 

رده بندی جهانی آزادی رسانه‌ها از آنجایی اهمیت دارد که منبعی است برای شناخت بیشتر وضعیت آزادی رسانه‌ها در جهان و به این عنوان مورد استناد بسیاری از نهادهای جهانی از این میان سازمان ملل، بانک جهانی و بسیاری از نهادهای ملی در کشورهای جهان است.

 

رده بندی آزادی رسانه‌ها در جهان، که کشورها را بر اساس وضعیت آزادی مطبوعات و ساختارهای تضمین کننده‌ی حق بنیادین دانستن ارائه می‌کند، هر سال با همکاری صدها تن از روزنامه‌نگاران و کارشناسان رسانه‌ها، وکلا و مدافعان حقوق بشر تهیه می‌شود.

 

شاخص سالانه‌ای برای آزادی مطبوعات در جهان برای نخستین بار در رده‌بندی سال ٢٠١٣ توسط گزارشگران بدون مرز قرار گرفت که به شرح زیر است.

 

- کثرت‌گرایی : یعنی حضور عقاید متفاوت در رسانه‌ها.

- استقلال : رسانه‌ها در برابر قدرت‌های سیاسی، اقتصادی،مذهبی و نظامی.

- کارآمدی چارچوب‌های قانونی که فعالیت اطلاع رسانی را سازمان می‌دهد.

- شفافیت نهادهای که فعالیت اطلاع رسانی را نظارت می‌کند.

- توانمندی زیرساخت‌هایی که فعالیت اطلاع رسانی را حمایت می‌کنند.

- فضای عمومی که در آن آزادی اطلاع رسانی انجام می‌شود.

 

در صدر جدول رده‌بندی جهانی آزادی رسانه‌ها در سال ۲۰۱۵، هم‌چون سال‌های پیشین، سه کشور اسکاندیناوی قرار دارند. فنلاند، که از پنج سال پیش همچنان صدر نشین است،و سپس نروژ و دانمارک قرار دارند. در آن سوی جدول بدترین قرار دارند و ترکمنستان، کره شمالی، اریتره که در میان ١٨٠ کشور صد و هشتامین است. فرانسه در رده‌ی ٣٨ یک رتبه بالا آمده است. ایالات متحده آمریکا با از دست دادن سه رده به ٤٩ فرو نشسته، ژاپن دو رده از دست داده و در ٦١ نشسته است. برزیل با پیش روی دوازده رده به ٩٩ رسیده به میان صد کشور نخست جدول آمده است. روسیه با از دست دادن ٤ رده در ١٥٢ قرار دارد و چین ١٧٦ یک رده عقب رفته است. 

 

ایران در همان رده ١٧٣ ثبات مانده است، از سال ۲۰۰۳ ایران در رده بندی جهانی آزادی رسانه‌ها، در حال سقوط آزاد است. گزارش گزارشگران بدون مرز آورده است: انتخاب دکتر حسن روحانی, محافظه کار میانه رو به ریاست جمهوری در خرداد ماه ۱۳۹۲ تأثیر چندان مثبتی بر وضعیت آزادی اطلاع رسانی نداشته است.